28 oktober tot 3 november 1915: Frankrijk krijgt een nieuwe regering
Frankrijk heeft een nieuwe premier, Aristide Briand. Zijn voorganger Réné Viviani moest ontslag nemen na zware kritiek op de voortdurende tegenslagen van de Geallieerden.
Frankrijk heeft een nieuwe regering. Nadat Réné Viviani het ontslag van zijn ministerie had aangeboden, werd Aristide Briand op 29 oktober tot nieuwe regeringsleider benoemd.
Het ontslag van Viviani is het gevolg van de zware kritiek op de tegenslagen die de Geallieerden moeten incasseren. Door het opstappen van minister van Buitenlandse Zaken Delcassé, twee weken eerder, was het kabinet verzwakt.
Briand, die al twee keer eerder premier was, is een handig politicus. Net als Viviani behoort hij tot de centrum-linkse Parti républicain-socialiste.De nieuwe premier neemt zelf de portefeuille van Buitenlandse Zaken over van Viviani, die naar Justitie verhuist.
De opvallendste nieuwkomer in de regering is generaal Joseph Galliéni, die minister van Oorlog wordt. Galliéni was tot nu toe militair gouverneur van Parijs en speelde vorig jaar een cruciale rol in de slag aan de Marne, die zo’n belangrijke wending aan de oorlog gaf.
Net zoals de vorige is deze regering er een van de “Union sacrée”, een coalitie van alle partijen uit het politieke spectrum. Een aantal topfiguren van zeer diverse strekking zetelen als minister zonder portefeuille: van de katholieke leider baron Cochin over de oude antiklerikaal Emile Combes tot de harde marxist Jules Guesde. Een ongewoon zicht in de Franse politiek !
De befaamde diplomaat Jules Cambon wordt als secretaris-generaal de directe medewerker van de premier. De socialist Albert Thomas- een dienstplichtige officier die vanwege zijn bekwaamheid als organisator van het front is weggehaald - krijgt de nieuwe functie van onderstaatssecretaris voor munitie.
In Frankrijk houden regeringen het nooit lang uit, maar dit is de eerste regeringscrisis tijdens de oorlog. Viviani was in juni 1914 aan de macht gekomen.
Briand heeft in de Kamer gezegd dat zijn regering zal vechten tot de overwinning, dat wil zeggen tot de vijand over de grenzen is verdreven.
Geheim verdrag Geallieerden raakt bekend
Nu pas is bekend geworden dat de Geallieerde mogendheden vorig jaar een geheim verdrag hebben gesloten om geen afzonderlijke vrede te sluiten. Het verdrag kwam al op 5 september 1914 tot stand tussen de drie landen van de Triple Entente: Frankrijk, Groot-Brittannië en Rusland.
Italië heeft eerder dit jaar dit verdrag ondertekend. Ook Japan is sinds kort toegetreden, ook al heeft het laten weten dat het geen troepen naar de Europese fronten kan sturen.
België is niet aan dat verdrag gebonden. Ons land is officieel nog altijd neutraal en vecht enkel om zijn grondgebied te verdedigen. Maar in de praktijk zijn de Belgen in de oorlog zeer sterk afhankelijk van de Geallieerden, in de eerste plaats Frankrijk.
Dat het verdrag nu bekend geraakt, heeft wellicht iets te maken met de pessimistische sfeer die er in de Geallieerde hoofdsteden heerst. Af en toe zijn er geruchten over geheime vredesbesprekingen.
Weer geen doorbraak aan de Isonzo
Een nieuw Italiaans offensief aan de Isonzo is na twee weken stopgezet.
Voor de derde keer in een half jaar probeerden de Italiaanse legers de rivier te overschrijden die hen scheidt van Gorizia en Triêst, Oostenrijkse steden die Italië zo graag in handen wil krijgen.
De Italiaanse stafchef generaal Luigi Cadorna, had deze nieuwe aanval nochtans anders aangepakt. Net zoals aan het westelijk front werd het offensief voorafgegaan door zware artilleriebeschietingen. Meer dan duizend kanonnen werden daarvoor ingezet.
Toch wist het Oostenrijks-Hongaarse leger de aanvallen af te slaan. De bergen achter de Isonzo vormen een uitstekende verdedigingslijn. De Oostenrijks-Hongaarse bevelhebber, veldmaarschalk Svetozar Boroevic von Bojna, wist daarvan goed gebruik te maken.
Nieuwe reeks gefusilleerden
Opnieuw zijn in bezet België een hele reeks mensen omwille van spionage gefusilleerd.Het Duitse gouvernement-generaal heeft de namen bekendgemaakt van nog eens 17.
In Luik zijn op 29 oktober 9 mannen gefusilleerd in het fort La Chartreuse. Het waren allen leden van een netwerk dat spioneerde in opdracht van de Franse geheime dienst. De mannen observeerden vooral Duitse troepenbewegingen.
Nog in Luik fusilleerden de Duitsers 10 dagen eerder al eens 5 mannen. Ook zij werkten voor de Franse geheime dienst.
Op de Nationale schietbaan in Schaarbeek kregen op 29 oktober de Brusselse politieman Pierre Poels en sigarenmaker Jules Van der Cammen de kogel.
Ze hadden met explosieven verschillende spoorwegen vernield in de buurt van Leuven, Halle en Aalst. Dat gebeurde tijdens het offensief van juli om de aanvoer van nieuwe Duitse troepen te hinderen.
Poels (44) kreeg hiervoor opdracht van de Belgische legerleiding, met wie hij vanaf het begin van de bezetting contacten had. Hij viel door de mand toen de Duitsers springstoffen bij hem vonden.
