26 augustus tot 1 september 1915: Zeppelins blijken niet zo efficiënt te zijn

Volgens de Duitse media zaaien de aanvallen van hun zeppelins een ware terreur, maar de Britse minister Balfour relativeert: de schade is alles bij elkaar beperkt gebleven.

De Britse minister van Marine Arthur Joseph Balfour relativeert de schade die aanvallen van zeppelins veroorzaken. Balfour reageert daarmee in de krant Daily Mail op de vraag waarom de Britse verslagen van Duitse luchtaanvallen op Groot-Brittannië zo mager uitvallen, terwijl ze in de Duitse media veel spectaculairder worden voorgesteld.

“Het is zeker ongelukkig dat ze zoveel lijden aan zoveel ongelukkigen hebben gebracht, maar zelfs dit resultaat, met al zijn tragedies, is buiten alle proporties gebracht door slecht geïnformeerde geruchten”, aldus de Eerste Lord van de Admiraliteit.

Duitse tekening van een zeppelinaanval boven Londen
De zeppelin (en duikboten) paniek in Engeland volgens het Duitse Kladderadatsch (1915, p 566) en het Oostenrijkse Kikeriki (12-02-1915).

Volgens officiële Britse cijfers zijn bij zeppelinaanvallen op Engelse steden in één jaar tijd 89 mensen gedood (waaronder 18 kinderen) en er nog eens 170 mensen gewond geraakt. Maar daarbij werd niet één Britse soldaat gedood.

De militaire schade (op havens, depots, vestingen…) is zo goed als nihil. Balfour noemt de bombardementen bijzonder ineffectief, ook al omdat ze ’s nachts worden uitgevoerd.

Begrafenis in Londen van 2 buschauffeurs die zijn omgekomen bij een zeppelin-raid (Wereldkroniek, 1915).

Ter vergelijking herinnert de minister eraan dat met de torpedering van de Lusitania door één Duitse onderzeeër in één klap 1.198 mensen werden gedood.

De Duitse media en zelfs de Duitse keizer stellen het vaak voor alsof de zeppelins een ware terreur veroorzaken, maar in totaal zijn sinds het begin van de oorlog een vijfhonderdtal bommen op Engeland gevallen, waarvan de meeste geen of weinig schade hebben veroorzaakt.

Sinds het begin van de oorlog is zowat de helft van de Duitse luchtschepen vernietigd, voor een deel ook door ongevallen en slecht weer.

Foto's van de (beperkte) schade veroorzaakt door een zeppelin-raid op de Engelse noord-oostkust in april 1915 (The Illustrated War News, 21-04-1915).

Russsen vrijwel helemaal weg uit Polen

Duitse troepen hebben bezit genomen van de steden Brest-Litovsk en Bialystok in het oosten van Polen. Daarmee is vrijwel heel het Russische deel van Polen bezet door Duitsland en in mindere mate Oostenrijk-Hongarije.

Op sommige plaatsen is het front in één maand tijd meer dan 150 km naar het oosten verschoven. De Russische legers trekken zich steeds verder terug.

Duitse soldaten proberen nog zo veel mogelijk te redden uit de voedselopslagplaatsen in Brest-Litovsk, die de Russen bij hun vertrek in brand hebben gestoken (Der Grosse Krieg im Bildern, Berlijn, 1915).

Hoewel de terugtrekking vrij ordelijk verloopt, lijden de Russen nog altijd verliezen. Deze maand alleen zouden de Centrale Mogendheden meer dan een kwart miljoen Russische krijgsgevangenen hebben gemaakt.

Grote groep Russische krijgsgevangenen opgesloten in een tijdelijk kamp (Welt im Bild, nr 21, 1915).

Het grootste deel van het veroverde Poolse gebied is omgevormd tot een “gouvernement-generaal Warschau”, dat rechtstreeks onder de keizer valt. Generaal Hans von Beseler, de “veroveraar van Antwerpen”, is meteen tot gouverneur-generaal benoemd.

Russische militairen, die uit Brest-Litovsk zijn weggevlucht, geven zich over als ze door  Oostenrijks-Hongaarse cavallerie worden ingehaald (Das Interesante Blatt, Wenen, 1915, nr 35).

Een streep door de rekening van de Duitse opperbevelhebber in het oosten, veldmaarschalk Von Hindenburg, en zijn invloedrijke stafchef generaal Luddendorff, die nu geen controle meer hebben over het gebied.

De Duitse kanselier heeft gezegd dat de Duitsers Polen zullen besturen “zoveel mogelijk met de medewerking van het Poolse volk”.

De terreinwinst van het Duitse leger tussen 14 juli en 25 augustus 1915 (Welt im Bild
Een vrouw in Pools Rusland biedt Oostenrijkse ruiters te drinken aan en een Duitse wachtpost voor het stadhuis van het pas veroverde Warschau (Welt im Bild, 18 en 25-8-1915).

Grondstoffentekort in Duitsland

Binnenkort wordt het Duitse muntstuk van vijf pfennig in ijzer geslagen. De ijzeren munten komen er vanwege het gebrek aan koper en nikkel.

De Bondsraad onderzoekt ook een voorstel om het melkgebruik te beperken. Zo zou er geen slagroom meer gebruikt mogen worden voor het maken van gebak.

Het Duitse semi-officiële persagentschap Wolff is tegen de mode van wijde rokken. Die leidt immers tot een groter verbruik van stoffen.

Duitse schooljongens brengen koperen voorwerpen mee naar de klas, om te laten omsmelten voor wapens en munitie
Foto's van goed gevulde diepvriezers met vlees in het propagandablad Welt im Bild moeten tegenspreken dat er in Duitsland voedseltekorten zijn ( 8-9-1915).

Fransen veroveren eilandje voor de Syrische kust

De Franse marine heeft zich zonder veel moeite meester gemaakt van het eilandje Ruad voor de Syrische kust.

Ruad (of Arwad) is het enige bewoonde eiland in de Levant. Het ligt vlak bij de Syrische havenstad Tartous en is versterkt.

De bezetting zou een reactie zijn op Turkse moordpartijen op de maronieten, een christelijke bevolkingsgroep in Syrië, die traditioneel de steun van de Fransen krijgen. Hoe dan ook bezitten de Geallieerden met dit eiland over een nieuwe basis voor aanvallen tegen de Turken.

Duitsland gaat in op Amerikaanse eisen

Duitse onderzeeërs zullen voortaan geen koopvaardijschepen meer aanvallen zonder waarschuwing. Bemanning en passagiers van zo’n koopvaardijschip moeten zich in veiligheid kunnen stellen voor het vernietigd wordt.

Links, het Duitse Lustige Blätter is tevreden dat de Amerikaanse president Wilson heeft weerstaan aan de Britse druk om in de oorlog te stappen. Rechts, het Britse Punch vindt dat Wilson van de Amerikaanse adelaar een makke vredesduif heeft gemaakt.

Zo gaat de Duitse regering in op Amerikaanse eisen. De beslissing is er niet zonder moeite gekomen. De top van de marine was tegen zo’n beperking van de duikbotenoorlog.

De tekenaars van Lustige Blätter vrezen dat de nieuwe aanpak de Britse schepen de tijd zal geven om zelf de duikboten te vernietigen (links) en vinden dat Duitsland zich door de Amerikanen een beperking van het aantal te zinken schepen heeft laten opleggen ( 1915, p 539 en 606).

Kanselier Von Bethmann Hollweg heeft zwaar aangedrongen bij de keizer om de relaties met Washington niet nog meer te verslechteren. De Verenigde Staten hebben intussen hun druk op de Britse regering opgevoerd om de zeeblokkade voor neutrale schepen te matigen.

De Duitse duikboot U 29 wacht tot de bemanning en passagiers van het Britse koopvaardijschip Headlands het schip hebben verlaten, om het te kelderen (Wereldkroniek, 1915).

Populaire Franse piloot Pégoud omgekomen

Op 31 augustus is de zeer populaire en internationaal bekende piloot Alphonse Pégoud omgekomen. Bij een luchtgevecht op 2000 meter hoogte kreeg hij een kogel in het hoofd en hij stortte neer in de buurt van de stad Belfort.

Hij was de eerste “Aas”, een piloot die zeker vijf vijandelijke toestellen heeft neergeschoten; op 18 juli behaalde hij zijn zesde en laatste overwinning. Onlangs is hij ook vereerd als ridder in de "Légion d'Honneur".

Célestin Adolphe Pégoud was een van de grote helden van de nog jonge luchtvaart. Voor de Groote Oorlog kwamen in heel Europa honderdduizenden kijken naar zijn luchtacrobatieën. Hij was de allereerste piloot die een looping uitvoerde.

Rechts, het wrak van Pégoud's vliegtuig en zijn begrafenisstoet die door Belfort trekt. Links, verschillende foto's van de luchtvaartheld. Hij wordt onder andere gefeliciteerd door de kroonprins van Beieren na een meeting in de omgeving van München voor 1914. De ironie wil dat hij is neergehaald door een Duitse piloot die voor de oorlog een van zijn leerlingen was (Le Miroir, 12-09-1915).

Even verenigd

Op het eind van de zomer is de Belgische koninklijke familie weer heel even verenigd in hun kleine villa in De Panne. De jonge prins Karel en prinses Marie-José keren weldra terug naar Engeland.

Prins Leopold, 14, heeft de voorbije maanden een militaire opleiding gekregen bij het 12e Linie Regiment, maar binnenkort gaat hij in Eton bij Londen studeren (uit L'Illustration, 20-11-1915 ).

Spiegelbeelden

Voor vriend én vijand vormen vliegen overal aan het front een plaag, onder andere omdat in het niemandsland tussen de linies lijken van mens en dier blijven liggen. Duitsers en Britten voorzien hun troepen van vliegennetten.

Meest gelezen