17 tot 23 juni 1915: Italië beschermt zijn kunstschatten

Oostenrijks-Hongaarse oorlogsschepen hebben voor de tweede keer in een week de Italiaanse badstad Rimini gebombardeerd. Ook de zuidelijker gelegen kuststad Fano is beschoten.Een dag daarvoor was het Italiaanse stoomschip ‘Maria Grazia’ tot zinken gebracht.

De acties van de ‘kaiserliche und königliche Kriegsmarine’ komen er na een optreden van de Italiaanse vloot, met de hulp van verscheidene Franse en Britse schepen aan de andere kant van de Adriatische Zee.

Verscheidene plaatsen in Dalmatië zijn beschoten. Ook een Oostenrijks-Hongaars signaalstation op de kust van Albanië werd aangevallen. Anderzijds zijn de Oostenrijks-Hongaarse onderzeeërs in volle actie. Eén heeft een Italiaanse duikboot doen zinken.

Enkele weken eerder werd de belangrijke havenstad Ancona en omliggende steden beschoten. En ook Venetië is al beschoten. De voortdurende dreiging vanuit de zee noopt de Italiaanse overheid maatregelen te nemen om het kunstpatrimonium te beschermen.

In Venetië zijn de paarden boven de ingang van de basiliek van San Marco naar beneden gehaald en op een veilige plaats opgeborgen.

Nog in Venetië is ruiterstandbeeld van Colleoni door Andrea del Verrocchio op de Piazza San Marco helemaal ingepakt. Veel gebouwen hebben extra-ondersteuning van zandzakjes gekregen.  

Een Duits en een Oostenrijks-Hongaars legerkorps hebben Lemberg heroverd, dat tien maanden eerder door de Russen was bezet.

Lemberg (Pools Lwow) is de hoofdstad van het Oostenrijkse kroonland Galicië en heeft een gemengde bevolking van Roethenen (Oekraïners) en Polen, naast een grote joodse gemeenschap.

De gevechten rond de stad duurden amper twee dagen. Het Russische leger van generaal Broesilov dat de stad verdedigde, was uitgeput van eerdere gevechten.

De herovering van Lemberg is het voorlopige sluitstuk van een gezamenlijk offensief van de Centrale mogendheden dat zes weken geleden begon.  Het Duitse leger zette zes divisies in om de onfortuinlijke Oostenrijks-Hongaarse strijdkrachten op hun eigen terrein ter hulp te komen. Het leidde tot een van de grootste overwinningen van de oorlog.

De Russen, die vorig jaar nog een groot deel van Galicië tot aan de Karpaten veroverd hadden, en zelfs Boedapest leken te bedreigen, worden nu tot de terugtocht gedwongen.

De Duitse legerbevelhebber August von Mackensen is de dag na de herovering tot veldmaarschalk bevorderd. De Oostenrijks-Hongaarse stafchef Franz Conrad von Hotzendorf, die het brein was achter het strategische plan, krijgt de rang van kolonel-generaal in het Duitse leger. 

De ongeziene Russische nederlaag in Galicië is het gevolg van de grote desorganisatie van het Russische leger.

Al wekenlang heeft de Russische artillerie gebrek aan munitie. Het tekort aan granaten is tot 40% van de normale voorraad opgelopen. Het ontbreekt ook steeds meer aan geweren, zodat heel wat soldaten ongewapend aan het front zitten.

De Russische regering nam onvoldoende maatregelen om de wapenproductie op te voeren, maar de huidige crisis is vooral te wijten aan de gebreken in transport, zodat er veel te weinig wapens en munitie worden aangevoerd.

Het spoorvervoer laat de wensen over. De infrastructuur is een ramp en de logge bureaucratie maakt alles nog erger. De transportmoeilijkheden hebben ook gevolgen voor de voedselvoorziening. Veel Russische manschappen krijgen soms dagen na elkaar te weinig te eten.

Een gevolg is dat de troepen zich massaal overgeven. Sinds het offensief begon zijn al 240.000 Russen krijgsgevangen gemaakt.

Veel officieren zijn de toestand niet de baas en kunnen zich alleen nog buitengewoon brutaal gedragen. Op sommige plaatsen hebben ze bevolen te schieten op troepen die zich overgeven.

Ook met de afvoer en de verzorging van gewonden is het treurig gesteld. De verzorging gebeurt in erbarmelijke hygiënische omstandigheden.