27 mei tot 2 juni 1915: Vasten hoeft niet meer, zegt kardinaal

Deze week heeft kardinaal en aartsbisschop Mercier, zeer populair bij de gelovigen en niet-gelovigen maar gevreesd en gehaat door de Duitse bezetter, opnieuw van zich laten horen.

In een nieuwe herderlijke brief laat kardinaal Mercier weten dat er in zijn diocees geen processies meer mogen worden gehouden.

Processies, aldus de kardinaal-aartsbisschop, zijn feestelijkheden en feesten is ongepast “als de harten worden onderdrukt en de vaderlandsliefde geketend”.

Op een poster van de Amerikaanse voedseladministratie roept kardinaal Mercier op om minder te eten en het voedsel te sparen voor burgers in Frankrijk, België en Italië die onder de oorlog lijden (BnF Gallica).

Omdat zoveel landgenoten moeilijk aan voedsel geraken, zijn alle verplichtingen inzake vasten en onthouding (zoals het verbod om op vrijdag vlees te eten) opgeschort tot het einde van de oorlog.

Mercier toont zijn dankbaarheid jegens de buurlanden die een half miljoen Belgische vluchtelingen hebben opgenomen.

Kardinaal Mercier (midden links) bij aankomst in de Gare du Nord in Parijs in 1925 (BnF Gallica).

Hij bedankt de vele prominenten in binnen- en buitenland die zich hebben ingezet voor de anderhalf miljoen behoeftigen in het land. Daarbij maakt hij geen onderscheid tussen katholieken en anderen.

Aanschuiven voor soep in Lokeren ( collectie Koninklijke Heemkundige Kring Land van Waas).

Italië valt aan

Italië is zoals verwacht de Italiaanssprekende grensgebieden van Oostenrijk binnengevallen.

Een Italiaanse legermacht is nabij het Gardameer het stadje Ala binnengedrongen. Dat is het zuidelijkste deel van Trentino.

De Italiaanse artillerie bestookt Oostenrjkse forten in het grensgebied. Uit L' Illustrazione Italiana, 13 juni 1913.

Aan de noordoostelijke kant wappert de Italiaanse vlag boven Grado, het lagunestadje aan het uiterste noorden van de Adriatische Zee, in het zicht van de Oostenrijkse havenstad Triëst.

Andere Italiaanse troepen hebben de rivier de Isonzo overgestoken en bereikten de voet van de Monte Nero (Knr in het Kroatisch).

Links, een Italiaans vliegtuig bestookt de Oostenrijkse militaire haven van Pola. Rechts, de pastoor van een pas bevrijd dorp steekt de Italiaanse vlag uit boven de kerktoren, onder luid gejuich van Italianse soldaten. Uit La Tribuna Illustrata, 6 en 13 juni 1915.

De Italiaanse marine heeft een blokkade ingesteld over de hele kustlijn van Oostenrijk-Hongarije (Triëst, Istrië en Dalmatië),maar ook van het neutrale Albanië. Italië wil zo beletten dat de Centrale Mogendheden zich via Albanese havens bevoorraden.

Ook het Italiaanse vliegwezen is in actie geschoten. Luchtschepen staken de Adriatische Zee over voor een bombardement op de Oostenrijkse marinebasis Pola op het schiereiland Istrië.

De Italiaanse Touring Club biedt de lezers van L' Illustrazione Italiana een poster aan om vliegtuigen en andere luchtvaartuigen van vriend en vijand te leren herkennen ( 6 juni 1915).

Luchtaanval op centrum Duitse chemische industrie

18 Franse vliegtuigen hebben op 27 mei een luchtaanval uitgevoerd op Luwigshafen, een Duitse stad aan de Rijn en een belangrijk centrum van de Duitse chemische nijverheid. Er worden veel grondstoffen voor munitie en voor gifgas gemaakt.

Het voornaamste doelwit was de grote fabriek van BASF. De aanval veroorzaakte grote branden en er vielen naar verluidt 12 doden. De Fransen hebben sinds kort echte bommenwerpers ontwikkeld en speciale 15 cm vliegtuigbommen.

De aanval op Ludwigshafen was het eerste "strategische luchtbombardement" uit de geschiedenis. De BASF-fabriek werd het doelwit omdat de Franse militaire spionage sterke aanwijzingen had gekregen dat hier niet alleen explosieven, maar ook gifgas werd geproduceerd ( uit Le Miroir, 13 juni 1915).

Britse aanval bij het Nyassameer

Britse koloniale troepen hebben op 30 mei de Duitse post Sphinxhafen in het Afrikaanse binnenland aangevallen.

Sfinxhafen ligt aan het Nyassameer, dat verdeeld is tussen Brits, Duits en Portugees koloniaal gebied. Het vormt de toegang tot Duits Oost-Afrika.

De aanval werd uitgevoerd door zo’n 200 inlandse soldaten, aangevoerd door dertig Britse officieren en onderofficieren.

Koloniale troepen in Duits Oost-Afrika, de "Askari's" ( Bundesarchiv Bild ).

De kleine eenheid koloniale soldaten in Duitse dienst (de zogenoemde Askari’s) moest de vlucht nemen. De Britten maakten zich ook meester van het stoomschip “Hermann von Wissmann”, het enige Duitse schip op het Nyassameer.

Britse inheemse troepen uit Nigeria onderweg in Duits Oost-Afrika vergezeld van dragen. Om de voorraden voor mannen en dieren te dragen waren voor elke soldaat minstens 3 dragers nodig.
© IWM (Q 15611)

Duits-Oost-Afrika, het enorme gebied tussen Congo en de Indische Oceaan, is tot nu toe vrijwel buiten de oorlog gebleven.

Bij het hele begin van de oorlog was de “Hermann von Wissmann” nog door een Britse kanonneerboot aangevallen, een feit dat de Londense Times bestempelde als de “eerste zeeslag van de oorlog”.

Duits oorlogsmonument in Iringa, Tanzanië ( het vroegere Duits Oost-Afrika) .

Camouflage

Een opmerkelijke vorm van camouflage: een Brits officier in Oost-Afrika heeft zijn pony vermomd als zebra (The Illustrated War news, 1915). In Europa was het gebruikelijk om licht gekleurde paarden donker te kleuren. Hier onder wordt aan het front in Oost-Europa een Duitse schimmel donkergrijs geschilderd (Der Grosse Krieg im Bilder, Berlijn, 1915) .

Meest gelezen