19 tot 25 november 1914: einde aanvallen bij Ieper - Lakenhalle in brand

Het Duitse offensief bij Ieper lijkt te zijn gestopt. Sinds 22 november vinden er geen echte aanvallen meer plaats. Sedert de Britten vorige week de Duitsers uit de Nonnebossen hebben verdreven, zijn de posities rond Ieper niet meer gewijzigd. De Duitsers hebben zich overal ingegraven. Dat betekent niet dat het er kalm is. Er klinkt nog voortdurend kanongebulder.

Op de dag dat de Duitse aanvallen stoppen, wordt de Ieperse Lakenhalle beschoten. Het enorme middeleeuwse gebouw is de vorige dagen al aan paar keer getroffen, maar ditmaal gebruikt de Duitse artillerie brandgranaten. Er ontstaat dan ook brand.

Het belfort, dat voor werken met houten stellingen is omringd, vat vlam. Het uurwerk en de nog maar pas vernieuwde beiaard vallen dwars door de toren. Later op de dag slaagt het vuur van de Lakenhalle naar de naburige kathedraal over.

Ieperlingen zoeken tussen het puin naar onbeschadigde bezitingen.
© IWM (Q 57208)

De laatste Duitse poging om in Frankrijk door te dringen en de geallieerde legers te omsingelen, is duidelijk mislukt. Het westelijk front zit nu volledig vast. Een meer dan 600 km lange lijn van de IJzer tot de Vogezen. 26 km daarvan worden ingenomen door Belgische troepen.

De Duitse aanvallen bij Ieper hebben ruim een maand geduurd, ongekend lang voor deze oorlog. De verliezen zijn enorm. Ongetwijfeld zijn de Duitse legers aan rust toe. Ook het weer werkt tegen: het sneeuwt en vriest al meer dan een week.

Bovendien is de toestand aan het Oostfront ernstig. Nabij de Poolse stad Lodz voeren een kwart miljoen Duitsers al enkele dagen slag tegen dubbel zoveel Russen.

Duitse soldaten in de sneeuw in West-Vlanderen (Berliner Illustrierte Zeitung, 6 december 1914).
De ontwikkeling van de frontlijn rond Ieper van 21 oktober (rood) tot 11 november (blauw); na 11 november veranderden de posities amper.

Invoering van het Duitse uur

Vanaf vandaag moeten alle openbare klokken in het bezette België één uur vooruit worden gezet. Dat is bevolen door de Duitse gouverneur-generaal, veldmaarschalk Von der Goltz.

Daardoor loopt de tijd er voortaan gelijk met die van Duitsland, de zgn. Midden-Europese tijd. De officiële Belgische tijd was tot nu toe de West-Europese tijd (ook Greenwichtijd genoemd), die ook in Frankrijk en Groot-Brittannië geldt.   

Met die maatregel wil de bezetter het bestuur van ons land zoveel mogelijk gelijkschakelen met dat van Duitsland. Een maand geleden werd de Duitse munt al een officieel betaalmiddel. De Belgen zijn verplicht Duitse marken te aanvaarden aan een opgelegde – en nadelige - wisselkoers. Het zal weinigen verwonderen dat veel landgenoten weigeren het “Duitse uur” te gebruiken. Ook al blijft het daardoor ’s avonds een uur langer klaar.

De Belgen die achter de IJzer standhouden, volgen deze maatregel uiteraard niet. Daardoor is er nu één uur verschil in tijd tussen het bezette en het onbezette België.   

Meest gelezen