Ook Dendermonde werd een martelarenstad
Eerder op het jaar was de historische stoet van het Ros Beiaard nog uitgegaan in Dendermonde. Toen was op de Balkan de oorlog al begonnen, maar die leek ver weg en de Dendermondenaren konden zich toen nog niet indenken dat hun stad enkele maanden later een uitgebrande ruïne zou zijn.
Begin september raakte de stemming echter bedrukt toen de Duitse troepen in de nabijheid kwamen. Op dat ogenblik begon het Duitse oppercommando zich bewust te worden van het gevaar van de "vesting Antwerpen" voor hun opmars naar Frankrijk, te meer omdat de Belgen vanuit die stad tegenaanvallen bleven uitvoeren tegen de Duitse achterhoede.
Dat en een aantal schietpartijen waarbij de burgerwacht betrokken zou zijn geweest, verklaren wellicht de agressie waarmee de Duitse troepen in Dendermonde te werk gingen.
Nadat op 4 september een ultimatum tot overgave was afgewezen, beschoot de Duitse artillerie Dendermonde en de buurgemeenten Sint-Gillis en Oudegem. Daarna trokken de troepen de stad binnen, werden burgers vermoord en gevangengenomen. De volgende dagen zouden 1.200 woningen in brand worden gestoken en liepen 900 woningen ernstige schade op.
Een spookstad werd (even) bevrijd
Op 8 december moesten de Duitsers zich evenwel onverwacht terugtrekken wegens een derde grote uitval van Belgische troepen vanuit Antwerpen. De Belgen konden op 9 september opnieuw Dendermonde innemen, maar troffen er vooral zwartgeblakerde ruïnes aan. Daardoor kreeg de buitenwereld wel een goed beeld van de verwoestingen in bezet België.
Het Belgische tegenoffensief bevrijdde ook Aalst en rukte op tot Merchtem bij Brussel. Tegen die tijd was de Duitse opmars in Frankrijk al gestuit aan de Marne nabij Parijs en de legerstaf in Berlijn wou nu vooral komaf maken met dat hardnekkige Belgische weerstandsnest in en rond Antwerpen.
Op 27 september viel Dendermonde of wat ervan over was opnieuw in Duitse handen. Het keizerlijke leger bracht nu 120.000 manschappen bijeen voor de aanval op Antwerpen en rukte vanuit Dendermonde naar het noorden en het westen richting Gent. Een nieuwe hevige veldslag stond voor de deur.
