Duitse onderwerping van Dinant gebeurt erg brutaal

Dinant aan de bovenloop van de Maas ten zuiden van de fortenstad Namen, was van erg groot belang voor de Duitse opmars richting Frankrijk. Bovenop de rots die boven Dinant uittorent, ligt bovendien een citadel die de omgeving beheerst.

Nadat er Duitse verkenners bij Dinant zijn waargenomen, rukken Franse troepen op naar de stad en nemen ze op 12 augustus stelling op de linkeroever van de Maas.

In de ochtend van 15 augustus 1914 vallen twee Duitse bataljons Dinant binnen. Ze worden nog dezelfde dag door de Fransen verjaagd. Tijdens die gevechten raakt de jonge Franse luitenant Charles de Gaulle 'de latere generaal en president) gewond. De inwoners tonen openlijk hun sympathie voor de Fransen.

Enkele dagen later rukt een volledig Duits legerkorps op naar Dinant. De bevelhebber is er diep van overtuigd dat de bevolking "opgejut door de klerus en de chauvinistische pers" verzet zal bieden en geeft het bevel om zeer streng op te treden. 

Wanneer in de avond van 21 augustus de eerste Duitse verkenners de stad betreden, beginnen ze dan ook meteen burgers te doden en brand te stichten. Ze worden wel snel door de Fransen verdreven, maar in het duister kunnen de Duitsers niet zien wie hen beschiet en ze zijn ervan overtuigd dat het vooral burgers zijn.

Duizenden burgers vluchten daarop naar de linkeroever van de Maas waar ze bescherming zoeken bij de Fransen, maar de meeste Dinantezen blijven thuis "in goed vertrouwen dat niets gebeurd is wat als een vijandelijke daad kan worden aanzien".

Op 23 augustus breekt de hel los. De Duitsers zetten een grote aanval op en meteen wordt duidelijk dat ze zowel de Fransen als de inwoners van Dinant als vijand beschouwen. In verschillende wijken wordt onmiddellijk op grote schaal gemoord. "Hier is geen sprake van paniek bij de militairen, maar van een systematisch uitroeien met voorbedachten raden van vermeend burgerverzet", aldus de Ierse historici John Horne en Alan Kramer.

In Leffe worden veel bewoners uit hun huizen gesleept en opgesloten in de abdijkerk. 43 mannen worden eruitgehaald en neergeschoten. In de kelders van een textielfabriek -waar de arbeiders zich met hun families verborgen houden- worden 22 mannen in de namiddag naar buiten geleid en gefusilleerd. De vrouwen worden opgesloten in de abdijkerk en dat dagenlang.

In een andere wijk worden burgers als levend schild gebruikt om een plein over te steken dat nog onder Frans vuur ligt en daarna opgesloten in een ijzergieterij. Daar worden 19 mannen neergeschoten en anderen worden gedwongen om te roepen "lang leve Duitsland en lang leve de keizer". Ook hier worden 137 mannen en jongens van hun familie gescheiden. De Nederlandse journalist Lambertus Mokveld beschrijft de situatie: "Tevergeefs smeekten de vrouwen genade voor hunnen echtgenoot, hunne zonen en hunne broeders", maar de 137 mannen worden tegen een tuinmuur gefusilleerd. De "Tschoffen-muur" staat er nog altijd als een van de monumenten van Dinant. 

In totaal worden in Dinant 674 burgers vermoord, bijna 10% van de bevolking. Onder hen zijn 26 bejaarde mannen, maar ook 76 vrouwen en 37 kinderen. De drie weken oude baby Félix Fivet wordt met een bajonet gedood.

Meer dan 1.100 huizen in het stadje worden in brand gestoken, waaronder het stadhuis en een museum. De stad wordt voor 80% verwoest. Het is het grootste bloedbad dat de Duitsers in 1914 onder de burgerbevolking hebben aangericht.

De strategische ligging langs de rots en het fort langs de Maas en een oude handelsweg tussen Keulen en Parijs, heeft in 1914 een hoge prijs voor de inwoners.

Het is niet de eerste keer. Na een opstand werd Dinant in augustus 1466 totaal verwoest door Bourgondische troepen onder bevel van Karel de Stoute. Meer dan 800 leden van de gilde van de koperslagers werden twee aan twee geboeid in de Maas geworpen. Pas enkele decennia later keerden de inwoners terug.